سلامت نیوز: هوا بس ناجوانمردانه گرم است! این روزها در بسیاری از شهرهای ایران، حضور در خیابان در طول روز برای انسان‌ها کاری سخت و طاقت‌فرسا است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ،اما انسان‌ها تنها ساکنان زمین نیستند. حیوانات زیادی نیز در جوار انسان‌ها در شهرها و روستاها زندگی می‌کنند که آن‌ها نیز ممکن است بر اثر گرما دچار گرمازدگی یا مرگ شوند. با این حال چنانکه پویش‌های پخش غذا برای حیوانات شهری در سرمای زمستان راه افتاده‌اند، شاید لازم باشد یادآوری کرد که اقداماتی ساده می‌تواند حیوانات شهری، این همسایگان اکوسیستم زندگی ما را از گرما نیز نجات دهد.

شکی نیست که بسیاری از حیوانات خود را با شرایط محیطی که در آن زندگی می‌کنند، تطبیق می‌دهند. با این حال چنان که انسان‌ها نیز گاه در برابر شرایط خاص آب و هوایی یا بلایای طبیعی غافلگیر می‌شوند یا برای شرایط خاص، چاره خاصی هم پیش روی خود نمی‌بینند، حیوانات نیز ممکن است دچار شرایطی شوند که با عادت‌هایشان سازگار نباشد.

حیوانات نسبت به انسان توانایی محدودتری در تطبیق خود با شرایط ناگهانی نشان می‌دهند و حیوانات شهری دسترسی انسان‌ها به بسیاری از راهکارهای نجات‌دهنده را ندارند. در این شرایط، شاید این وظیفه انسان‌ها باشد که هوای این همشهریان کوچک خود را داشته باشند.

در روزهای گرم تابستان، مهم‌ترین نیاز هر موجود زنده‌ آب است. تشنگی و متعاقب آن به اصطلاح پزشکان دی‌هیدراته شدن ناشی از کم‌آبی بدن، حتی در شرایطی ممکن است موجود زنده را به کام مرگ بکشاند.

گرمازدگی نیز که بخشی از آن به دلیل کم‌آبی اتفاق می‌افتد، شرایط جستجوی آب را برای موجود زنده سخت‌تر می‌کند و می‌تواند خطر مرگ را افزایش دهد. در روزهای گرم سال، هم باید هوای گیاهان شهری را به عنوان بهبود دهنده محیط زیست شهری داشت و هم می‌توان با برخی اقدامات به حیوانات شهرنشین نیز کمک کرد.

به جز گیاهانی که در مکان‌های عمومی قرار دارند و آبیاری آن‌ها توسط شهرداری‌ها انجام می‌شود، آبیاری منظم گیاهان مهم‌ترین راه عبور سلامت آن‌ها از فصل گرما است. البته به دلیل اینکه بسیاری از منازل و اماکن فاقد آب لوله‌کشی غیرآشامیدنی هستند، شاید شیوه آبیاری سنتی با این آب‌ها، چندان منطقی نباشد.

با این حال تا هنگامی که نهادهای تصمیم‌گیر شهری، راهکاری برای ارائه انشعاب‌های آب ویژه آبیاری و غیرآشامیدنی را برای خانه‌ها و اماکن دیگر در نظر نگیرند، باید راهکاری میانه را در نظر گرفت. از استفاده از ساختارهای خانگی جمع‌آوری آب‌های خاکستری تا استفاده از تکنیک‌های آبیاری قطره‌ای در کنار آبیاری عصرانه و شبانه برای جلوگیری از تبخیر سریع آب از سطح خاک از جمله این راهکارها به شمار می‌رود.

درباره حیوانات شهری نیز کافی است همان طور که در فصول سرد، مواد غذایی در محل‌های گذر و قابل دسترسی برای آن‌ها فراهم می‌شود، در تابستان نیز در محیط قابل دسترس اما سایه‌دار برای آن‌ها ظرف آب تمیز بگذارید و آب آن را گاه‌به‌گاه اضافه یا تعویض کنید. در عین حال ممکن است در شهر به پرندگان یا حیواناتی بر بخورید که به دلیل کم آبی دچار بی‌حالی شدید شده باشند.

یاس عصار، دانش‌آموخته دامپزشکی درباره کمک به این حیوانات می‌گوید: «پرتعدادترین حیوانات شهری، پرندگان، گربه‌ها و سگ‌ها هستند. اگر پرنده‌ای را دیدید که روی زمین افتاده است و علی‌رغم بروز علائم حیاتی، منقار باز و زبان بیرون افتاده دارد، یا سگی را دیدید که بی‌حال افتاده و زبانش بیرون مانده و تندتند نفس و له‌له می‌زند و اطراف پوزه‌اش کمی کف‌آلود (کف‌آلودگی زیاد ممکن است نشان هاری باشد) و لثه‌هایش تیره است یا گربه‌ای که ضمن بی‌حالی و هوشیاری پایین، موهایش حالت کثیفی دارد و ضمن تنفس غیرعادی در مقابل حضور شما به کندی واکنش نشان می‌دهد و یا دچار استفراغ می‌شود، احتمالا با حیواناتی مواجه هستید که دچار گرمازدگی و کمبود آب شده‌اند».

وی می‌افزاید: «در این شرایط آب رساندن به آن‌ها اصلی‌ترین کاری است که برای نجات‌شان ممکن است. بهتر است ظرف آب تمیزی که حیوان امکان نوشیدن از آن را داشته باشد تهیه کنید و تا حد امکان نزدیک به او بگذارید.

اگر حیوان چنان دچار بی‌حالی شده باشد که خودش توانایی نوشیدن آب را ندارد، کافی است مقداری آب را با بطری روی سر و دهان او بریزید تا با نوشیدن آن کمی سرحال شود و بتواند خودش آب بخورد».

این دامپزشک یادآور می‌شود: «به طور‌ کلی پاشیدن آب به حیوان می‌تواند با خنک کردن او، شوک گرمایی و گرمازدگی آن را کاهش دهد. فراموش نکنید که این آب یخ نباشد، زیرا می‌تواند به حیوان شوک وارد کرده و باعث انقباض رگ‌ها و جلوگیری از خنک شدن درون بدن و حتی هایپوترمیا شود. اگر حیوان رفتار دوستانه‌ای دارد، پیچاندن آن در حوله خیس و تعویض حوله در فاصله‌های مشخص می‌تواند کمک‌کننده باشد.

اگر امکان جابه‌جایی آن‌ها دارید یا شرایطی وجود دارد که می‌توانید برای آن‌ها سایه‌ای فراهم کنید، این کار را انجام دهید». او اضافه می‌کند: «فراموش نکنید که برای کمک به این حیوانات، از بیم دچار بودن آن‌ها به بیماری‌های مشترک انسان و حیوان، تا حد امکان از دست زدن به آن‌ها پرهیز کنید و البته به ویژه درباره سگ‌ها و گربه‌ها از حرکتی که با حمله و هجوم این حیوانات مواجه شود، خودداری کنید.

اگر حیوان حالت عصبی و تهاجمی به خود گرفت، صرفا ظرف آب را در نزدیک‌ترین محل ممکن به او بگذارید و از محل دور شوید؛ قرار نیست سلامتی خودتان را در این راه به خطر بیندازید». عصار همچنین اشاره می‌کند که در‌صورت نیاز به کمک بیشتر می‌توانید با دامپزشک یا سرویس‌های امداد حیوانات و گروه‌های کمک به حیوانات تماس بگیرید. همچنین به توصیه این دامپزشک، بردن حیوانات به خانه برای نگهداری چندان توصیه نمی‌شود، زیرا با دور کردن حیوانات از محیط زندگی طبیعی‌شان، در‌صورت رها کردن آن‌ها، به آن‌ها آسیب خواهید زد.

وی همچنین درباره نگهداری حیوانات خانگی در فصول گرم می‌گوید: «فراموش نکنید که اغلب این حیوانات قادر به تعریق نیستند و در‌نتیجه هنگام حضور در محیط بسیار گرم، دچار گرمازدگی با خطر مرگ می‌شوند.

طبیعتا تنها گذاشتن این حیوانات در اتومبیل یا خانه‌های فاقد سیستم سرمایشی، می‌تواند برای آن‌ها باعث خطر شود». او توصیه می‌کند: «دسترسی همیشگی به آب نوشیدنی تمیز را برای حیوان خانگی‌تان همیشه و در نقاط مختلف خانه فراهم کنید. همچنین شاید پرندگان را در حال حمام کردن در آب دیده باشید.

این یکی از راهکارهای آن‌ها برای تمیزی و البته خنک شدن در گرما است. در نتیجه برای آن‌ها ظرف آبی را نیز مناسب استحمام تهیه کنید». او اضافه می‌کند: «فراموش نکنید که آفتاب‌سوختگی نیز حیوانات خانگی را مثل انسان‌ها تهدید می‌کند و در نتیجه برای بیرون بردن آن‌ها، این موضوع را در نظر بگیرید.

در خانه نیز محل نگهداری و استراحت آن‌ها را از نور مستقیم آفتاب دور کنید. در‌صورتی که حیواناتی مثل سگ، گربه، خرگوش، همستر و خوکچه را نگهداری می‌کنید که موهای بلندی دارند، کوتاه کردن موی آن‌ها نیز می‌تواند به این حیوانات در جلوگیری از گرمازدگی در فصول گرم کمک کند. در مجموع به میزان حساسیت دمایی حیوانات خانگی خود بر اساس نوع و نژاد آن‌ها توجه کنید و محیط زندگی‌شان را بر این اساس تنظیم کنید».

شاید بسیاری به این فکر کنند که کمک به حیوانات در شرایطی که انسان‌های بسیاری نیاز به کمک دارند، چندان اولویتی ندارد، اما فراموش نکنیم که بسیاری از آسیب‌ها به حیوانات و محیط زیست، از جانب انسان‌ها است و ما این را به آن‌ها مدیون هستیم.

در عین حال کمک و مهربانی با همه موجودات زنده از آموزه‌های دینی و معنوی همه ادیان است. کمک به حیوانات برای بازیافتن سلامتی‌شان می‌تواند به سلامت جامعه هم کمک کند و از این نگاه، کمک به انسان‌ها نیز هست. در نتیجه بد نیست که هوای این همسایگان کوچک را در تمامی فصول سال داشته باشیم.